Ubezpieczenia mienia stanowią w większości przypadków podstawę budowania programu ubezpieczeniowego dla przedsiębiorstwa czy instytucji. W grupie tej występują produkty ubezpieczeniowe stanowiące zabezpieczenie materialnych składników majątku, a więc budynków, maszyn, zapasów, itd, w zakresie różnych ryzyk takich jak ryzyka żywiołowe, kradzieżowe, przemysłowe, itp. Istotnym elementem determinującym jakość ubezpieczeń w tej grupie jest, prócz merytorycznej treści umowy, wysokość sum ubezpieczenia.
Zasadą jest, że wysokość odszkodowania powinna odpowiadać wartości utraconego lub zniszczonego mienia, nie więcej jednak, niż suma ubezpieczenia dla danego składnika mienia. Problemem jednak jest fakt, że wartość ubezpieczanego mienia można określić w sposób różnoraki.
W ubezpieczeniu środków trwałych optymalne rozwiązanie stanowi wprowadzenie zamiast często stosowanych, a w wielu wypadkach zupełnie nieprzystających do rzeczywistości, wartości księgowych, lepiej przystosowanych w odniesieniu do tych środków wartości odtworzeniowej. W przypadku, gdy nie jest możliwe zastosowanie takiej podstawy szacowania wartości dobrym rozwiązaniem jest zastosowanie klauzul modyfikujących zasady obliczania wysokości odszkodowania w sposób zbliżający je do rzeczywistych kosztów odtworzenia utraconego bądź zniszczonego mienia.
W ubezpieczeniu środków obrotowych z reguły optymalne jest zastosowanie jako podstawy pełnych kosztów zakupu bądź kosztów wytworzenia, z ewentualnym uwzględnieniem zysku. Ponadto, w przypadku dużych wahań stanów magazynowych, stosowane jest ubezpieczenie w systemie sum zmiennych pozwalające uniknąć niedoubezpieczenia oraz ograniczyć koszty.
Ubezpieczenie od ognia i innych zdarzeń losowych – obejmuje wymienione w polisie ryzyka (ubezpieczenie na bazie ryzyk nazwanych), w tym przede wszystkim ryzyka związane z występowaniem żywiołów naturalnych (pożar, uderzenie pioruna, eksplozja, powódź, huragan) oraz szkód związanych z wydostaniem się cieczy lub gazów z instalacji wodno-kanalizacyjnych bądź technologicznych, a także aktów terroryzmu itd. Wariant podstawowy tego ubezpieczenia obejmuje zwykle tylko kilka ryzyk. Z reguły proponujemy jednak zawarcie tego ubezpieczenia w wariancie możliwie pełnym, uwzględniającym prawdopodobne ryzyka.
Ubezpieczenie od kradzieży z włamaniem, rabunku i wandalizmu – oferuje również możliwość zastosowania kilku wariantów ubezpieczenia. W większości przypadków proponujemy zawarcie tego ubezpieczenia zamiast formy tradycyjnej, obejmującej całość majątku, to w systemie pierwszego ryzyka, czyli w oparciu o maksymalną przewidywaną wysokość szkody. Takie rozwiązanie pozwala na uzyskanie znacznego obniżenia składki.
Alternatywnym rozwiązaniem do dwóch powyższych rodzajów ubezpieczenia jest ubezpieczenie mienia od wszystkich ryzyk (all risks). Konstrukcja jest tu odmienna od powyższych, gdzie odpowiedzialność ubezpieczyciela obejmuje wyłącznie wymienione w polisie zdarzenia. W ubezpieczeniu wszystkich ryzyk zakład ubezpieczeń ponosi odpowiedzialność za wszystkie zdarzenia oprócz wymienionych w polisie. Wbrew pozorom takie ubezpieczenie nie zawsze jest lepsze od ubezpieczenia tradycyjnego, ponieważ niekiedy katalog wyłączeń liczy nawet kilkadziesiąt pozycji.
Kilka przykładowych pytań, na które odpowiedź pomoże określić wartość ubezpieczenia:
- Czy i na jakich warunkach definicja powodzi obejmuje jej przypadki spowodowane spływem wód po zboczach, gromadzeniem się wody z opadów lub roztopów w zagłębieniach terenu?
- Czy ubezpieczenie od pożaru obejmuje szkody wyrządzone przez dym, sadzę, wysoką temperaturę? Czy takie szkody będą pokryte jeśli będą efektem pożaru w sąsiednim, obcym obiekcie?
- Czy ubezpieczenie obejmuje sytuacje, w których po szkodzie zostanie stwierdzony niewłaściwy stan zabezpieczeń (np. nie działające hydranty, czujki, niesprawne lub niekompletne urządzenia gaśnicze rozmieszczone na obiekcie)?
- Czy ubezpieczenie obejmuje sytuacje (przyczyny bądź okoliczności towarzyszące nie mające związku ze szkodą), w których stwierdzono nieprzestrzeganie przepisów (przeciwpożarowych, prawa budowlanego) w obrębie dotkniętego szkodą obiektu?
- Czy firma jest przygotowana do realizacji obowiązków wynikających z umowy ubezpieczenia (termin zgłaszania szkód, postępowanie w razie szkody, stosowanie zabezpieczeń) itp., i czy jest w stanie udokumentować właściwą realizację tych obowiązków wobec ubezpieczyciela?
- Czy i na jakich warunkach ubezpieczenie pokryje szkody, do których doszło z winy pracowników?